Het voorschrift in de thuisverpleging, wanneer wel en wanneer niet?

Waarom een voorschrift?

Voor het uitvoeren van bepaalde verpleegkundige handelingen heeft de thuisverpleegkundige een voorschrift nodig, enerzijds om zekerheid te hebben over de juiste toepassing of uitvoering van de behandeling, anderzijds om de zorg aan te rekenen aan de mutualiteit van de patiënt.

Soorten handelingen

De wetgeving van de verpleging spreekt over A-, B- en C-handelingen. 

Een A-handeling mag de verpleegkundige uitvoeren zonder voorschrift van de arts (vb. patiënt observeren en begeleiden, patiëntendossier bijhouden en aanvullen, …).

B-handelingen zijn technisch verpleegkundige verstrekkingen, er is een onderscheid tussen:

• B1-handeling - die mag de verpleegkundige uitvoeren zonder voorschrift (vb. wondzorg, controleren parameters, ...)
• B2-handeling - hiervoor is wel een voorschrift nodig (vb. inspuitingen, sondages, ...)

C-handelingen zijn medisch toevertrouwde handelingen, vb een doorligwonde debrideren. Dit gebeurt in opdracht van de arts en wordt bij Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen enkel door een referentieverpleegkundige wondzorg uitgevoerd. 

B1-handeling

Een B1-handeling is een handeling die de verpleegkundige mag uitvoeren zonder voorschrift of opdracht van de arts. Een voorbeeld hiervan is een hygiënische zorg, maar ook het uitvoeren van een wondzorg, een hygiënische zorg of het meten van parameters (zoals bloeddruk, pols, temperatuur, gewichts- en glycemiecontrole).

Let op: Patiënten die een terugbetaling vanuit de ziekteverzekering krijgen voor verbandmateriaal voor de verzorging van chronische wonden hebben wél een voorschrift nodig voor het verbandmateriaal. 

B2-handeling

Een B2-handeling is een handeling die de verpleegkundige uitvoert met voorschrift van de arts zoals het toedienen van medicatie (vb een inspuiting), een sondage of lavement ... Het verwijderen van hechtingen, postoperatieve wieken of drains vereist eveneens een voorschrift. Dit is een uitzonderlijke B2-handeling binnen de wondzorg. Een voorschrift biedt duidelijkheid over de uit te voeren zorgen en is wettelijk vereist. Ondanks de aanwezigheid van een voorschrift worden niet alle verpleegkundige handelingen vergoed door het RIZIV. Het voorschrift dient in dit geval om de verpleegkundige opdracht duidelijk te omschrijven.

Medicatietoediening per os ⇒ Ondertekende medicatiefiche

Medicatietoediening per os is een B2-handeling maar wordt niet door het RIZIV vergoed. De thuisverpleegkundige heeft hiervoor een door de huisarts ondertekende medicatiefiche nodig. Op de papieren fiche staat alle medicatie van de patiënt vermeld. De medicatiefiche zit in het papieren dossier van de patiënt bij zijn thuis. Als je als huisarts de fiche regelmatig ondertekent, is de thuisverpleegkundige er zeker van dat alle medicatie die vermeld staat, nog juist is. 

Bloedname/staalname ⇒ Labo aanvraagformulier

Voor het uitvoeren van een bloedafname of andere staalafname geldt het aanvraagformulier van het labo als geldige opdracht.

Dringende gevallen ⇒ Mondeling voorschrift

In dringende gevallen kan je als arts mondeling een voorschrift toelichten aan de verpleegkundige. Dat kan telefonisch of via Siilo. Let wel op dat je dit mondeling voorschrift ten laatste binnen de vijf kalenderdagen schriftelijk bevestigt.

Geen voorschrift, geen opvolging?

Hoewel een voorschrift niet voor alle verpleegkundige handelingen nodig is, is contact tussen huisarts en thuisverpleegkundige daarentegen wel essentieel. De behandeling van de patiënt wordt afgestemd op basis van de klinische observaties van de verpleegkundige.

Contactmomenten

Als huisarts kan je contactmomenten met de thuisverpleegkundige(n) afspreken. Indien een verpleegkundige zich zorgen maakt over de patiënt of afwijkende waarden vaststelt, neemt hij/zij sowieso contact op. 

Verpleegdossier

De thuisverpleegkundige noteert jullie contactmomenten met de daaraan gekoppelde afspraken, observaties en parameters in het verpleegdossier van de patiënt. Het dossier kan je als behandelende arts altijd raadplegen via mijnWGK.

Een handig overzicht