Rouwen over grenzen heen
Afscheid nemen is een universeel menselijk ritueel. Viktor Frankl, een Oostenrijkse psychiater en Holocaust-overlevende, zei ooit: “De dood is het einde van een leven, niet van een relatie.”
Khalid Benhaddou
- Moslimtheoloog, imam, auteur en opiniemaker
- Opdrachthouder Diversiteit aan de UGent
- Directeur van CIRRA, een expertise- en onderzoekscentrum rond levensbeschouwing en diversiteit in Vlaanderen
- Binnen de commissie ethiek van het Wit-Gele Kruis bewaakt hij het diversiteitsaspect
In het Westen is rouw vaak een intieme aangelegenheid, met ingetogen begrafenissen en herdenkingen om herinneringen te delen.
In Afrikaanse culturen wordt de dood juist gevierd met dans, zang en feestmaal. Alles staat in het teken van het leven van de overledene en de banden binnen de gemeenschap.
In Japan omringt rouw zich met stilte en eenvoud. Tijdens het Boeddhistische ritueel ‘Otsuya’ gebruikt men wierook, gebeden en een serene herdenking om respect te tonen aan de overledene. Dit ritueel komt voort uit het Japanse idee van ‘Wabi-Sabi’, dat vergankelijkheid omarmt als een vorm van schoonheid.
De joodse traditie van ‘Shiva’ kent een gestructureerd rouwproces van zeven dagen, waarbij de gemeenschap centraal staat. Vrienden en familie komen samen om te bidden, verhalen te delen en gezamenlijk het verlies te verwerken.
In de islamitische rouwtraditie ligt de nadruk op respect. Na wassing en kleding in een eenvoudige witte doek en een snelle begrafenis, volgt een overlijdensgebed, de Salat al-Janazah. Dat draait om gemeenschapssteun, vergeving en vrede voor de overledene.
Unieke kijk op afscheid nemen
Elk rouwritueel biedt een unieke kijk op afscheid nemen. Het weerspiegelt diepgewortelde culturele waarden en filosofieën, en verdiept ons begrip van rouw. Rouwen gaat verder dan alleen de emotionele ervaring. Het is ook een spirituele en culturele reis die ons toont hoe diverse samenlevingen omgaan met verlies en de herinnering aan hun dierbaren. Het leren van deze verschillen helpt ons veranderingen beter te begrijpen en te verwerken. Het toont ook de prachtige diversiteit van emoties en tradities rond afscheid. Rouwpraktijken met elkaar delen verrijkt onze samenleving en benadrukt het belang van empathie en begrip in moeilijke tijden.